Дунейпсо Адыгэ зэхуэсым и Унафэ
- Дэ, адыгэ лъэпкъым и лIыкIуэхэр, Дунейпсо Адыгэ Зэхуэсым хэтхэр икъукIэ дытогузэвыхь Сирие Хьэрып Республикэм (СХьР) иджыпсту щекIуэкIхэм. Правительствэм и дзэхэмрэ оппозицэмрэ Iэщэ яIыгъыу илъэситIым щIигъуауэ зэрызэпэщIэтым къыхэкIыу цIыху куэд хэкIуэдащ, зэтекъутэныгъэ инхэр щыIэщ. ЦIыху минищэхэм псэупIэрэ мылъкурэ ямыIэжу къанэри, IэмалыншагъэкIэ къэралым икIын хуей хъуащ. Дунейпсо хабзэхэр къызэпауд, къызэрыгуэкI цIыхухэм зэраныгъэ емытынымкIэ конвенцэхэр ягъэзащIэркъым. КъызэрыгуэкI цIыхууи дзэм хэтхэм ящыщуи хэкIуадэхэр зэпымыууэ нэхъыбэ мэхъу.
Апхуэдэ щытыкIэм Сирием щыпсэу адыгэу ди хэкуэгъуу къэтлъытэхэр зэрыщыту текIуэдэнкIэ хъунущ. Ахэр а къэралым щыпсэу лъэпкъ нэхъ цIыкIухэм ящыщщи, зэпэщIэувауэ зэзауэ лъэныкъуитIми зыкIи кърадзэркъым. Псом хуэмыдэу уегъэгузавэ СХьР-ми зэрыщыту КъуэкIыпIэ Гъунэгъуми лъэпкъ зэпэщIэтыныгъэр щызэщIэгъэстынымкIэ адыгэхэр къагъэсэбэпыну зэрыхущIэкъум. Зауэм зэрызиубгъум къыхэкIыу, ди лъэпкъэгъухэм я гъащIэм шынагъуэшхуэ къытохьэ.- Урысей, дунейпсо зэгухьэныгъэхэм Сирием иджыпсту щекIуэкIхэр гуманитар гузэвэгъуэшхуэу къалъытэ. ООН-м къихь бжыгъэхэм ятепщIыхьмэ, нобэм ирихьэлIэу СХьР-м и цIыхуу дэIэпыкъуныгъэ хуэныкъуэхэм я бжыгъэр мелуани 8-м ноблагъэ. Къэралым и адрей цIыхухэми хуэдэу, ди лъэпкъэгъухэм ерыскъыр, зэфэну псыр, хущхъуэхэр, сабий шхынхэр, Iэбэм нэхъ зыхуеину хьэпшыпхэр яхурикъуркъым.
Дэ сыт и лъэныкъуэкIи дыдоIыгъ Сирием щыIэ щытыкIэм залымыгъэ хэмыту зэпэщ щIыжыным хуэунэтIауэ Урысей Федерацэм иригъэкIуэкI политикэр. Дэ шэч къытетхьэркъым Сирием и къэрал кIуэцI зэныкъуэкъум нэгъуэщI къэралхэм я дзэхэр хэмыхьэу къызэрынар Урысейм и унафэщIхэм зэпэлъытауэ икIи текI имыIэу ирагъэкIуэкI политикэм зэрифIыщIэм. Ар фIэкIыпIэ зимыIэ Iуэхущ, зэныкъуэкъухэр дипломатием и IэмалхэмкIэ зэгъэкIужыным и лъэныкъуэкIэ.- Дэ Дамаск щылажьэ Адыгэ ФIыщIэ Хасэм хуабжьу дыхуэарэзыщ зауэр щекIуэкI щIыпIэхэм къиIэпхъукIын хуей хъуа ди лъэпкъэгъухэм махуэ къэс зэрадэIэпыкъум папщIэ. Дэ икъукIэ пщIэшхуэ худощI щтапIэ ихьэжа адыгэхэм ядэIэпыкъунымкIэ Иорданием щыIэ Адыгэ ФIыщIэ Хасэм, Тыркум и Кавказ зэгухьэныгъэхэм я федерацэм ирагъэкIуэкI лэжьыгъэм.
- Дэ Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм, Адыгэ Республикэм, Къэрэшей-Шэрджэс Республикэм я унафэщIхэм икъукIэ фIыщIэшхуэ яхудощI Сирием щыIэ адыгэ диаспорэм и гузэвэгъуэр къазэрыгурыIуэм икIи зауэр къызэрыхъей лъандэрэ зи адэ щIыналъэм къэзыгъэзэжа ди лъэпкъэгъухэм зэрадэIэпыкъум папщIэ.
- Гуманитар гузэвэгъуэшхуэм щыхэхуа мы лъэхъэнэм Сирием щыщ ди лъэпкъэгъухэр Урысей Федерацэм, Кавказ Ищхъэрэм и республикэхэм я унафэщIхэр, дунейпсо зэгухьэныгъэхэр, урысей цIыхубэр, адыгэ псори ядэIэпыкъуну къытщогугъ.
- Дэ, Дунейпсо Адыгэ Зэхуэсым хэтхэм:
- Сирием щекIуэкI зауэм нэхъри зэрызиубгъур къыдогъэлъагъуэ;
- Сирием щыщ ди лъэпкъэгъухэм я Iуэху зыIутым хэхауэ дытогузэвыхь;
- Урысей Федерацэм и цIыхухэу дэ ди лъэпкъэгъуу Сирием щыпсэухэм дадэIэпыкъуну тхыдэ къалэн къызэрыдбгъэдэхуэр къыдгуроIуэ икIи цIыхум и хуитыныгъэ нэхъыщхьэм – псэуну иIэ хуитыныгъэм тещIыхьауэ – лъэIукIэ захудогъазэ
- Урысей Федерацэм и унафэщIхэм:
- Сирием щыщ ди лъэпкъэгъухэу Урысей Федерацэм къэIэпхъуэжыну хущIэкъухэм зыщIагъэкъуэну;
- абыхэм Урысей Федерацэм нэхъ тыншу кърагъэхьэнымкIэ, урысей визэхэр къахузэIухынымкIэ икIи Урысейм и гражданствэ етынымкIэ, щтапIэ ихьэжахэм я статус яхуэгъэувынымкIэ ядэIэпыкъуну.
- Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм, Адыгэ Республикэм, Къэрэшей-Шэрджэс Республикэм, Краснодар, Ставрополь крайхэм я унафэщIхэм:
- нэгъуэщI къэралхэм щыпсэу ди лъэпкъэгъуу зи адэжь щIыналъэм къэIэпхъуэжыну хущIэкъухэм ядэIэпыкъунымкIэ республикэ, край программэхэр къащтэну;
- ЮНЕСКО-м, Узыншагъэр хъумэнымкIэ дунейпсо зэгухьэныгъэм, ЩтапIэ ихьэжахэм я IуэхухэмкIэ ООН-м и комиссар нэхъыщхьэм:
- Сирием и жылагъуэхэмрэ щтапIэ ихьэжахэм я тедзапIэхэмрэ зэрадэIэпыкъун хьэпшыпхэр, ерыскъыпхъэхэр хуашэн папщIэ гуманитар гъуэгухэр къызэгъэпэщынымкIэ сэбэп хъуну.
- Дэ Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм, Адыгэ Республикэм, Къэрэшей-Шэрджэс Республикэм къабгъэдэкIыу ФедерацэмкIэ Советым хэтхэмрэ УФ-м и Къэрал Думэм и депутатхэмрэ къыхудоджэ:
- Сирием щыпсэу ди лъэпкъэгъухэм зыхуеину дэIэпыкъуныгъэ яхуэшэныр къызэгъэпэщынымкIэ;
- СХьР-м щыпсэу ди лъэпкъэгъуу зи адэжь щIыналъэм къэIэпхъуэжыну хущIэкъухэм я Iуэхухэр дэгъэкIынымкIэ сэбэп хъуну.
- Дэ захудогъазэ:
- адыгэ лъэпкъым, Кавказ Ищхъэрэм щыпсэу лъэпкъхэм, Урысей Федерацэм ис лъэпкъ псоми – Сирием щыщ ди лъэпкъэгъухэм дэIэпыкъуныгъэ иратыну. Нобэм ирихьэлIэу Сирием щыпсэу адыгэхэмрэ абыхэм ящыщу зи адэжь хэкум къэзыгъэзэжахэмрэ ядэIэпыкъун папщIэ счет щхьэхуэ къызэIуахащ;
- адыгэ лъэпкъхэм я зэгухьэныгъэхэм, жылагъуэ, цIыхубз, щIалэгъуалэ организацэхэм зи адэжь щIыналъэм къызыгъэзэжа ди лъэпкъэгъухэм гулъытэ хуащIыну;
- IуэхущIапIэхэм я унафэщIхэм, бизнесым и IэнатIэм пэрытхэм – Сирием къиIэпхъукIыжахэм папщIэ лэжьапIэ IэнатIэхэр иратыну.
- Дэ пIалъэ пыухыкIам темыщIыхьауэ мылъку, ахъшэ зэхуэтхьэсынущ Сирием щыпсэу адыгэхэмрэ абыхэм ящыщу зи адэжь щIыналъэм къэзыгъэзэжахэмрэ гуманитар дэIэпыкъуныгъэ еттын папщIэ.
- Дунейпсо Адыгэ зэхуэсым къыщащтащ.
- Налшык къалэ, 2013 гъэ, мэкъуауэгъуэм и 29