Лъэр Тыркум нэсыжами, гур адэжь Хэкум къинащ

Я  адэжь лъахэр зрагъэлъэгъуну, истамбылакIуэ гъуэгуанэм ирикIуэну накъыгъэм и 18-м Тыркум къыщежьа ди лъэпкъэгъухэм гъуэгуанэ махуэ ящIэлъу къыщIэкIащ. Накъыгъэм и 20-м дыгъэ къухьэгъуэм хьэщIэхэр Осетие Ищхъэрэ – Аланиемрэ КъБР-мрэ я гъунапкъэм къэсащ икIи Къэбэрдей Адыгэ Хасэм и тхьэмадэ ХьэфIыцIэ Мухьэмэдрэ Лэскэн щIыналъэ администрацэм и лIыкIуэхэмрэ махъсымэбжьэкIэ кърагъэблэгъащ. Адыгэ нып зырызыххэ яIыгъыу, дэрэжэгъуэмрэ гуфIэ нэпсымрэ зэхэту япэу КъэбэрдеищIым къытеуващ ди лъэпкъэгъухэр. Абыхэм япежьа щIалэгъуалэм адыгэ бэракъхэр я щхьэгъубжэм къыдэгъэжауэ Налшык къагъэсащ Тыркум къикI автобуситIыр. А пщыхьэщхьэм абыхэм къапэплъэрт КъБКъУ-м и студентхэр, Кавказ зауэр зэриухрэ илъэси 151-рэ щрикъу махуэм теухуауэ ягъэхьэзыра пшыхьым хагъэтыну. Университет пщIантIэм хьэщIэхэр щрагъэблэгъащ ДАХ-м и тхьэмадэ Сэхъурокъуэ Хьэутий, КъБКъУ-м и ректор Къарэмырзэ Барэсбий, егъэджакIуэхэмрэ студентхэмрэ икIи тыгъэхэмкIэ яхуэупсащ. Пшыхьыр дахэу екIуэкIащ, лъэпкъ тхыдэм и напэкIуэцI гуузхэм ящыщ зыти, зи нэпс къригъэкIуаи яхэту. Адэжь лъахэм зэрыщыхьэщIэр я гурыфIыгъуэу пщыхьэщхьэшхэр зэдащIащ ди къуэшхэмрэ ди шыпхъухэмрэ.Алий-Бэрдыкъуэ къуажэм хьэщIэхэр нэсащ. Накъыгъэм и 22
ЕтIуанэ махуэм, накъыгъэм и 21-м, КъБР-м щекIуэкIыну Щыгъуэ махуэм хэтынрат ди лъэпкъэгъухэр нэхъыбэу къызытекIухьар. Пщэдджыжьым «ГъащIэм и жыг» фэеплъым деж къыщызэхуэсри, илъэси 101-кIэ екIуэкIа Кавказ зауэжьым зи щхьэ хэзылъхьа ди адэжьхэм яхуэщыгъуащ цIыхубэр. А дауэдапщэр дэнэ къэрали щыпсэу адыгэхэм ирагъэкIуэкI илъэс зыбжанэ хъуауэ, ауэ къэкIуахэм яфIэгъэщIэгъуэнт хэкужьхэм исхэм я зэхыхьэкIэ-зэхэтыкIэр. Я нэгу щIэкIым я гур игъэхуабэрт ди хьэщIэхэм, хэхэсхэм я закъуэтэкъым лъэпкъым кърадза удыным игъэдзыхэр, атIэ хэкурысхэми я щыгъуэ махуэт ар. ХьэщIэхэр хэтащ «Арт-Центрым» щекIуэкIа еплъыныгъэм, Лъэпкъ музейм къыщызэрагъэпэща гъэлъэгъуэныгъэм.
Шэджагъуэ нэужьым хьэщIэхэ-ри бысымхэри Налшык къалэ дэт Къэрал концерт гъэлъэгъуапIэм щызэхуэсащ. Абы щекIуэкIырт Нэгъаплъэ Аскэрбий и «Шэрджэс щIыналъэ» документальнэ фильмыр. Ар адыгэбзэкIэ игъэIурт УФ-м щIыхь зиIэ и артист, Абхъазым и цIыхубэ артист, КъБР-м и Къэрал саугъэтым и лауреат Мысостышхуэ Пщызэбий. Махуэ псом цIыхубэм я щхьэм щызэблэкIа гупсысэр нэрылъагъу щыхъу хуэдэт мы пэшым. Бэлыхьрэ хьэзабкIэ гъэнщIауэ адыгэр зытеува гъуэгужьымрэ зауэ гущIэгъуншэм абыхэм къахуихьа насыпыншагъэмрэ фильмым IупщIу къыхэщыжырт. ИужькIэ цIыхухэр еплъащ «Шэрджэсхэр. Адыгэ хабзэ» (Нэгъаплъэ Аскэрбий) фильмми, Дунейпсо Адыгэ Хасэм иужьрей илъэси 3-м иригъэкIуэкIа лэжьыгъэхэм ятеухуа видео кIэщIи.
Тыркум къикIа ди къуэшхэр накъыгъэм и 21-м и пщыхьэщхьэм ирагъэблэгъащ Аруан щIыналъэм хыхьэ Псынабэ къуажэм. Адыгэ жылэм и псэукIэр, хьэщIэхуэфIу зэрыщытыр, зылI и быну къуажэр къазэрыIущIар зрагъэлъэгъуащ ди лъэпкъэгъухэм икIи я гуапэ хъуауэ Налшык къагъэзэжащ.

Адыгэхэр нэхъыбэу щыпсэу хэгъуэгухэр, я лъэпкъэгъухэр зэгъэцIыхуныр, Кавказ зауэжьым хэкIуэдахэм я фэеплъ махуэм хэкурысхэм ящIыгъуныр зи мураду къежьа гупыр накъыгъэм и 22-м Черкесск кIуэну ежьащ.

ХьэщIэ лъапIэхэм, зэрыхабзэу, гъунапкъэм деж къащыпежьащ КъШР-м щыпсэу адыгэхэр, хьэлывэ хуабэ, хьэлыуэ Iэнэ, махъсымэ яIыгъыу. ФIэхъус псалъэ гуапэкIэ абыхэм зыхуагъэзащ ДАХ-м и тхьэмадэм и къуэдзэ, Шэрджэс Адыгэ Хасэм и тхьэмадэ Шэрджэс Мухьэмэд, Хасащхьэм хэт Аслъэн Алий сымэ.
АдэкIэ хьэщIэхэр Хьэбэз къуажэм дэт мэжджытымрэ паркымрэ яшащ, жылэдэсымрэ щIалэгъуалэмрэ яIущIащ, Алий-Бэрдыкъуэ къуажэм Кавказ зауэм хэкIуэдахэм я фэеплъу дэтым щыIащ. Iуащхьэм тет фэеплъым деж я адэжьхэм дакъикъэкIэ щахуэщыгъуащ. Къуажэм и нэхъыжьхэми псалъэ гуапэкIэ зыкъыхуагъэзащ щIыпIэ жыжьэ къикIа я лъэпкъэгъухэм.
Къеблэгъа адыгэхэм жаIащ я псэр хэкужьымкIэ зэрыщыIэр. Абыхэм ящыщ дэтхэнэри куэд щIауэ хуейт я Хэкужь Iуплъэну, я лъэр адыгэщI теувэну, я лъэпкъэгъухэм яIущIэну. А махуэм ди къуэшхэмрэ ди шыпхъухэмрэ «Iэдииху» чэщанэм и Iэгъуэблагъэр къаплъыхьащ, абдеж щагъэхьэщIэри, МейкъуапэкIэ яунэтIащ.
Жэщыр хэкIуэтауэ Адыгэ Республикэм ихьами, цIыхугъэрэ адыгагъэкIэ гъэнщIат абыхэм я егъэблэгъэкIэр. АвтобуситIым ис цIыхуи 100-м щIигъур унагъуэ-унагъуэкIэ зэбграшащ а жэщым.
ЕтIуанэ махуэр зэIущIэ гуапэхэмкIэ гъэнщIауэ екIуэкIащ. КАФФЕД-м и тхьэмадэ Хьэгъундокъуэ Яшар зи пашэ хьэщIэ гупым къапежьащ АР-м щэнхабзэмкIэ и министр Къул Мухьэмэд, а республикэм Лъэпкъ IуэхухэмкIэ, хамэ къэралхэм щыпсэу адыгэхэм хуаIэ пыщIэныгъэмкIэ и къэрал комитетым и унафэщI Щхьэлахъуэ Аскэр, Адыгей Хасэм и тхьэмадэ Бэгъущэ Iэдэм, жылэдэсхэр, щIалэгъуалэр. ХьэщIэхэм а махуэм ирагъэлъэгъуащ Мейкъуапэ дэт Лъэпкъ музейр. Бысымхэр я гуапэ хъуауэ еплъащ хамэщI къикIыж адыгэхэр япэщIыкIэ къыщыувыIэфыну хьэщIэщу Мейкъуапэ щащIым, Сирием къикIыжу Банэхэс дэтIысхьэжа ди къуэшхэм я унэхэм.
Адыгейм щыпсэухэм я ныбжьэгъу, цIыхугъэ, благъэ, Iыхьлы куэд яхэтт хьэщIэхэм. Абыхэм адыгэ хабзэкIэ пыкъуэкIри, зэрызэщIыгъуну пIалъэр мыкуэдми, гупсэхуу зэман кIэщIыр зэдагъэкIуащ.
Тыркум къикIа ди лъэпкъэгъухэм я гур зэгъауэ, я псэр тыншауэ, я нэгу зиужьауэ, хэкурысхэм нэхъ быдэжу япыщIа хъуауэ теувэжащ Истамбыл кIуэж гъуэгум. Тхьэмахуэ махуэм абыхэм Тырку Республикэм и гъунапкъэр зэпаупщIыжащ, лъэр нэсыжами, гур хэкужьым къыщанауэ.

Банэхэс «Фыкъеблагъэ!» жаIэ

НэщIэпыджэ Замирэ.