Ди лъэпкъэгъухэр дэни щызэкъуегъэувэ

 Дунейпсо Адыгэ Хасэм игъэ­лъэпIащ Адыгэбзэмрэ адыгэ тхыбзэмрэ я махуэм ирихьэлIэу Дунейпсо Адыгэ Ха­сэм мы гъэм етхуанэу гъатхэпэм и 14-м иригъэкIуэкIа «Адыгэ Iуэрытх-2023» Iуэху дахэм къыхэжаныкIа егъэджакIуэхэр, еджакIуэхэр, нэгъуэщI IэнатIэхэм щыла­жьэ­хэр. Ар хуэгъэпсащ ди лъэп­къыбзэр хъумэным, абы и пщIэр къэIэтыным, зегъэу­жьыным, нэхъри егъэфIэ­кIуэ­ным. Анэдэлъхубзэм и пщэдейм игъэгузавэ цIыху куэд хэтащ мы Iуэхум.

— Ныбжьэгъу лъапIэхэ, ди нэхъыжьыфIхэ, ди къуэшхэ,     ди шыпхъухэ! Зэхыхьэ гуапэм зыкърезыгъэхьэлIа дэтхэнэми къыдгуроIуэ лъэпкъым зиу­жьын, ди пщэдейр дахэу щы-тын папщIэ нэхъыщхьэр ди бзэр, хабзэр, нэмысыр тхъу­мэжыныр зэрыарар, — жиIащ Дунейпсо Адыгэ Хасэм и ­тхьэмадэ Сэхъурокъуэ Хьэутий. — ЗэрытщIэщи, нэхъыжьыфI ­зимыIэм нэхъыщIэфI къыщIэхъуэркъым. Анэдэлъхубзэм зе­зыгъэужь, ар зыхъумэ, абы телажьэ нэхъыжьхэр ди мащIэкъым! Апхуэдэщ пшыхьым къед­гъэблэгъахэу КIурашын Андзор, Езауэ Андзор, Дзэ-мыхь Къасболэт, ГъукIэпщо­къуэ Мурат, Хъурей Феликс, ХьэIупэ ДжэбрэIил, Иуан Пётр, ХьэфIыцIэ Мухьэмэд, БакIуу Хъанджэрий, Гъут Iэдэм, Жы­ласэ Заурбэч, Тэтрокъуэ Ас­темыр, Щхьэгъэпсо Сэфарбий сымэ, нэгъуэщIхэри. Дэтхэнэми фIыщIэ фхуэфащэщ!
Сэхъурокъуэр тепсэлъыхьыжат адыгэхэр жыджэру зыхэт, лъэп­къыр зэкъуэзыгъэувэ «Адыгэ Iуэрытх» Iуэху дахэр къызэрыхалъхьауэ щытам икIи фIыщIэ яхуищIащ  ар къа­дэ­зыIыгъхэм. Апхуэдэхэщ республикэм щIэныгъэ нэхъыщ-хьэ щрагъэгъуэт и еджапIэхэр, егъэджэныгъэмрэ щIэныгъэм­рэ пыщIа IуэхущIапIэхэмрэ ­къулыкъущIапIэхэмрэ, жыла­гъуэ зэгухьэныгъэхэр. Мы гъэм ар зэпэIэщIэуи зэхыхьэ жыпхъэм итуи ирагъэкIуэкIащ. Iуэху­щIапIэ щхьэхуэхэм емы­кIуэ­лIэфынухэм иджырей технологием и зэпыщIэныгъэ­хэмрэ Iэмалхэмрэ къагъэ­сэбэпыну, ДАХ-м и сайтым, интернетым щиIэ напэкIуэцIхэм апхуэдэхэм я щIэныгъэр къы­щап­щы­тэну къызэрыхураджар. Iуэхум хэтащ Адыгэ, ­Къэ­бэрдей-Балъкъэр, Къэрэшей-Шэрджэс, Осе­тие Ищхъэрэ — Алание республикэхэм, Крас­­нодар, Ставрополь крайхэм, УФ-м и щIы­налъэ 43-м, Тыркум, Иорда­нием, Сирием, Израилым, Амери­кэм­ и Штат Зэгуэтхэм, Голландием, нэ­гъуэщI щIы­пIэ­хэм щыпсэу ди лъэпкъэгъухэр. Къэбэрдей-­Балъкъэрыр къапщтэмэ, абы и къалэхэмрэ ­къуажэхэмрэ я IуэхущIапIэ ­щи­тIым Iуэрытхыр (диктантыр) щрагъэ­кIуэкIащ. Нэхъыбэ щызэхуэсащ Мэлбахъуэ Тимборэ и цIэр зезыхьэ Лъэпкъ къэрал биб­лиотекэм, Бэрбэч ХьэтIутIэ и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университетым, КIуэкIуэ Валерэ и цIэр зезыхьэ мэкъумэш къэрал университетым. Псори къызэщIэп­къуэжмэ, абы цIыху минипщIым нэблагъэ къызэ­щIигъэуIуащ, интернет Iэмалым и нэтын занщIэкIэ къата Iуэрытхыр цIыху 300-м щIигъум ятхащ.
Iуэху дахэм зэрыхэтам щыхьэт техъуэ Дунейпсо Адыгэ Хасэм и щIыхь тхылъыр иратыжащ Iуэрытхым хэтахэм ящыщу адыгэ тхыбзэм нэхъ хуэIэзэу къалъытахэм. Ар хуагъэфэщащ цIыхуи 100-м нэблагъэм. Абыхэм яхэтщ къэрал къулы­къущIэхэр, егъэджэныгъэмрэ щIэныгъэмрэ пыщIа IэщIагъэлIхэр, школ унафэщIхэр, егъэ­джакIуэхэр, еджакIуэхэр, студентхэр, жылагъуэ лэжьа­кIуэ­хэр.
— Илъэс зыбжанэ хъуауэ мы Iуэху дахэм сыхэтщи, гу лъызотэ гъэ къэс абы нэхъри зэрызи­у­жьым, хэт цIыхухэм я бжыгъэм къызэрыхэхъуэм, щIа­лэгъуа­лэр абы зэрыдихьэхым. ДяпэкIи нэхъри зиужьыну си ­гуа­пэщ! — жиIащ КъБР-м   Лъэпкъ Iуэху­хэмрэ жылагъуэ проектхэмкIэ и министерствэм и Iэтащхьэ КIурашын Андзор.
КIурашыным министерствэм къыбгъэдэкI фIыщIэ тхылъ яритыжащ хамэ къэралхэм щыпсэу ди лъэпкъэгъухэм пы­щIэныгъэ ин зэрыхуаIэм папщIэ зыхуагъэфэщахэм.  Ап­хуэдэу республикэм и Iэтащ­хьэм  Къэбэрдей Адыгэ Хасэм         и тхьэмадэ ХьэфIыцIэ Му­хьэ­мэд хуигъэфэща фэеплъ медалыр иритыжащ, Къэбэрдей-Балъкъэрым и къэралыгъуэр илъэси 100 зэрырикъум и щIыхькIэ.
ЩIэныгъэхэмкIэ Дунейпсо Адыгэ Академием зэфIиха ­лэ­жьыгъэхэм къытеувыIащ  Щхьэ­гъэпсо Сэфарбий. ЩIэб­лэм щIэ­­ныгъэ егъэгъуэтыныр, хьэ­­рычэт Iуэхум зыхэзыгъэгъуэ­зэну щIалэгъуалэр хамэ къэ-рал еджапIэхэм кIуэнымкIэ ядэ­­Iэпыкъуныр, щIыуэпс хъу­гъуэфIыгъуэхэр хъумэныр, ­къэ­­бэрдей-шэрджэс литерату­рэм и тхыдэр, нэгъуэщI тхылъ щхьэ­пэхэр къызэрыдагъэкIар жиIащ абы. Щхьэгъэпсо Сэфарбий ЩIДАА-м и бгъэхэIу ­дамыгъэр зыхуагъэфэща Сэхъурокъуэ Хьэутий иритыжащ.
— Адыгэ Iуэрытхым къыхэжа­ныкIа егъэджакIуэхэм ящыщ куэд жыджэру хэтащ 90 гъэхэм къыхэтлъхьауэ щыта «Си бзэ — си псэ, си дуней» зэхьэзэхуэми. Абыи ноби къыпыдощэ. Дя­пэкIи Тхьэм фригъэфIакIуэ! Фи щIэблэр, еджакIуэ цIыкIухэр куэду мыпхуэдэ зэхыхьэхэм къы­хэфшэфу, я зэфIэкI ягъэ­лъагъуэу бзэм ирилэжьэну ди гуапэщ! – жиIащ ХьэфIыцIэ Мухьэмэд.
Хабзэ дахэ хъуауэ, ди лъэпкъэгъухэр куэду щыпсэу республикэхэмрэ къэралхэмрэ илъэс зыбжанэ хъуауэ къы­щы­зэрагъэпэщ Дунейпсо адыгэ Iуэрытхыр и щыхьэтщ бзэр зэрыгъунапкъэншэм, абы дэнэ щIыпIэ щыпсэу ди лъэпкъэ­гъухэри зэрызэкъуигъэувэм. Лъэп­къым и цIыху пажэхэр, бзэмрэ хабзэмрэ зи псэм щы­зыгъафIэ хэкупсэхэр къы­зэ­щIэзыубыдэ а Iуэху дахэр зи жэрдэм Дунейпсо Адыгэ Ха-сэм анэдэлъхубзэмкIэ и къу­дамэм абы дяпэкIи къыпищэну, диктант мыхъуу, лъэпкъым и Iуэху зэIумыбзхэм, и зыу­жьыныгъэм теухуа гупсысэхэр къыщыхьа сочиненэ яригъэт­хыну и мурадщ. Iуэрытхым и мурад нэхъыщхьэщ адыгэб-зэм и пщIэр къэIэтыныр, лъэп­къым анэдэлъхубзэмкIэ бгъэ­дэлъ щIэныгъэр адэкIи егъэ­фIэкIуэныр, щэнхабзэр хъумэ­ныр.
Пшыхьыр ягъэдэхащ  уэрэ­джы­IакIуэхэу Даур Иринэ, Хьэкъул Оксанэ, республикэм и къэфакIуэхэм, адыгэбзэм теухуа усэ къеджахэу Маргъущхэ Тамерланрэ  Иринэрэ, нэгъуэщIхэми.

ТЕКIУЖЬ Заретэ. Сурэтхэр Къарей Элинэ трихащ.