Адыгэбзэ

Шэрджэсхэр

Адыгэхэр (шэрджэсхэр), адыгэ (езыхэр зэрызэджэжыр), азыху (абхъазхэр къызэреджэр), касаг (осетинхэр къызэреджэр), кашаг (сванхэр къызэреджэр), черкези (куржыхэр къызэреджэр), черказо (шэшэнхэр къызэреджэр), черкесли (къэрэшейхэр, балъкъэрхэр къызэреджэр), шеркеш (нэгъуейхэр къызэреджэр), Урысей Федерацэм и Адыгей, Къэбэрдей-Балъкъэр, Къэрэшей-Шэрджэс Республикэхэм  лъэпкъ нэхъыщхьэу  щыпсэу адыгейхэр, къэбэрдейхэр, шэрджэсхэр зыхыхьэ лъэпкъщ. Мы гупхэм нэмыщIкIэ нэгъуэщIхэри къыхобелджылыкI: абазэххэр, беслъэнейхэр, бжьэдыгъухэр, егъуэрыкъуейхэр, мамхэгъхэр, махуэшхэр, нэтыхъуейхэр, кIэмыргуейхэр, хьэтыкъуейхэр, шапсыгъхэр. Урысей Федерацэм щыпсэу шэрджэсхэм я бжыгъэр мин 700 щIегъур, мелуанихым щIигъу хамэ къэрал куэдым, нэхъыбэу, КъуэкIыпIэ Гъунэгъумрэ Курытымрэ – Тыркум, Иорданым, Сирием, Ираным, Иракым, Израилым, Мысырым, апхуэдэуи Европэм, США-м, нэгъуэщIхэми щопсэу.

Езыхэр зэрызэджэжым щIыгъуу адыгэхэм «шэрджэс» фIэщыгъэцIэр къахуэнащ икIи а фIэщыгъэцIэмкIэщ ахэр XII-XIII лIэщIыгъуэхэм къыщыщIэдзауэ тхыдэ-этнографие щIэныгъэм и мызакъуэу, Европэм, Азием, Африкэм щыщ къэрал куэдым къызэрыщацIыхур. Адыгэ лъэпкъхэмрэ абы я къэралымрэ къызэщIэзыуубыдэ «шэрджэс» псалъэр иужькIэ (1922 гъ.) адыгэ лъэпкъым щыщ гуп мыиным, нобэ Къэрэшей-Шэрджэс Республикэм исхэм (Кавказ зауэм и зэманым 1804-1822 гъгъ. Псыжь адэкIэ Iэпхъуа беслъэнейхэмрэ къэбэрдейхэмрэ) я цIэ дыдэ хъуащ.

Иужьрей илъэсхэм адыгэхэм псоми я лъэпкъ зэхэщIыкIым зиужьу долъагъу. Адыгэхэр щыпсэу щIыпIэхэм, хамэ къэралхэри хэту,  я къалэн щагъэзащIэ «Адыгэ Хасэ» жылагъуэ зэгухьэныгъэхэм. 1991 гъэм и накъыгъэм абхъазхэми абазэхэми я лIыкIуэхэри зыхыхьа Дунейпсо Адыгэ Хасэ къызэрагъэпэщащ.

ДАХ-м хыхьащ Адыгейм, Къэбэрдей-Балъкъэрым, Къэрэшей-Шэрджэсым, Шапсыгъым, Мэзкуу, Краснодар къалэхэм я «Адыгэ Хасэ»  жылагъуэ зэгухьэныгъэхэр, абы нэмыщIкIэ,  Тыркум, Иорданым, Сирием, Израилым, США-м, Нидерландхэм, Германием я шэрджэс хасэхэр. Абы и программэр Кавказым и адыгэ-абхъаз лъэпкъхэм я щэнхабзэр, бзэр, хабзэхэр зэфIэгъэувэжыным, хамэ къэралхэм щыпсэу шэрджэсхэм запыщIэным  теухуауэ зэхэлъхьащ. Апхуэдэ лъагъуэм тету и лэжьыгъэр ирегъэкIуэкI Адыгэ щIэныгъэхэмкIэ Дунейпсо Академиеми.

Related posts

5 Thoughts to “Шэрджэсхэр”

  1. Заудин (черкес)

    Уважаемая администрация сайта, заголовок данной статьи написан неправильно. В черкесском языке НЕТ ТАКОГО СЛОВА как «шэрджэсхэр».
    Слово «черкесы» по-черкесски пишется так: Адыгэхэр.

    С уважением, Заудин (черкес).
    Узыншэу фыщыт!

    1. RN

      Есть такое слово, это слово используется. Не нужно создавать путаницу. Это два разных слова с почти одинаковым значением. Черкессией и черкесами называли страну адыгов, где проживали и люди других национальностей, и их так же называли и называют черкесами. основой Черкессии были адыги — адыгэхэ. а адыгами называют только носителей адыгской крови и адыгэбзэ!
      Разница все таки есть.

    2. RN

      Слово Черкес на адыгэбзэ Шэрджэс, а не адыгэ.

  2. Заудин (черкес)

    Это самостоятельная позиция администрации сайта Мехдународной Черкесской Ассоциации http://intercircass.org/ или это согласованная с руководством МЧА позиция? Напишите фамилию исполнителя. Будем разбираться.

  3. Бек Къуэшмэмбэт

    Япэм мы тхыгъэхэр къысхуэзакъым иджы седжа къуэдейуэ аращ Апхуэдэу адыгэ тхыдэм теухуауэ нэхъыбэ къытедзэн хуейщ ди щ1эблэхэм ящ1эн щхьэк1э Дэ щхьэк1э хэти адыгэ жа1э хэти шэрджэс жа1э хэти нэгъуэщ1 зыгуэру къыдоджэ Дауэ жа1эми дызэлъэп1къщ ди бзэр ди хабзэр дывгъхъумэ дывгъэгъэлъап1э
    Иугъащ1э АДЫГЭХЭР!!!!!!!!

Leave a Comment